مرحوم حضرت آيت الله العظمي بهجت مي فرمود: سوال: چرا خداوند متعال افراد بسياري را آفريد که مستحق آتش جهنم گردند؟

جواب: در حديث قدسي آمده است: «کنت کنزا مخفيا فاحببت أن أُعرف، فخلقتُ الخلقَ لکي أُعرَف»(1)؛ (من گنج نهان بودم، خواستم که شناخته شوم، لذا مخلوقات را آفريدم تا شناخته شوم.) خداوند عده‌اي را برگزيد و در جوار خود، اهل انس و هم نشين و مظهر اسما و صفات خود قرار داد، که هر کدام از آن‌ها در يک کفّه‌ ترازو و بقيه‌ مردم در کفه ديگر هستند. اگر ارزش افراد با ترازو سنجيده شود، ارزش يک مومن کاملا ز هزاران افراد غير مومن برتر و سنگين‌تر خواهد بود. در روايت آمده است: «اگر يک امام و يک ماموم در جهان وجود داشته باشد، غرض از خلقت حاصل است.»

1-بحار الانوار، ج84، ص 198 و 344.

کتاب در محضر حضرت آيت ا…. العظمي بهجت – ص 51

• وظيفه مسلمانان در برابر القاي شبهات منافق کسي است که در ظاهر مسلمان ولي در باطن کافر باشد. هنگامي که خبري مي دهد دروغ مي گويد. وقتي وعده اي مي دهد تخلف مي کند. ادعاي اصلاح وليکن در عين حال در حال انجام فساد در جامعه مي باشد.
•  «منافق» واژه اي است قرآني که از ماده «نفق» و «نفاق» گرفته شده و در لغت به معني خارج شدن و تمام شدن است و در اصطلاح کسى است که در باطن کافر و در ظاهر مسلمان است.
•  وجه تسميه منافق از «نفق» به معنى نقب است که از راهى به دين وارد و از راه ديگرى خارج مي شود. در قرآن کريم آيات فراواني به موضوع منافقين مي پردازد تا آنجا که سوره اي مستقل نيز در شرح حال آنها به نام «سوره منافقون» نازل شده و اين مطلب بيان کننده اهميت موضوع است.
• در ارتباط با منافقان غير از آيات قرآن، سخنان بسياري از پيامبر خدا (صلي الله عليه و اله)، امام علي (عليه السلام) و ديگر ائمه اطهار (عليهم السلام) وجود دارد. در دوران امام علي (عليه السلام) منافقان خسارت هاي بسياري به حکومت امام (عليه السلام) وارد کردند و سبب شکست و حتي شکل گيري برخي جنگ ها شدند؛ لذا امام به مناسبت هايي در توصيف و نکوهش آنان مطالبي بيان نمود که در اين جا به تعدادي از آنها که در نهج البلاغه آمده؛ اشاره مي کنيم
• - 1گمراه بودن و به گمراهي کشاندن ديگران: «أُحَذِّرُکُمْ أَهْلَ النِّفَاقِ فَإِنَّهُمُ الضَّالُّونَ الْمُضِلُّونَ وَ الزَّالُّونَ الْمُزِلُّون …»؛ [1] شما را از اهل نفاق مي ترسانم؛ چرا که آنان گمراه و گمراه کننده اند، دچار لغزش و لغزاننده اند. به هر وسيله کوبنده اى براى گمراه کردن شما متوسل مي شوند، و در هر کمين گاهى کمين مي کنند. براى فريب مردم به دور از ديده حرکت مي کنند، و چون روباه در ميان جنگل انبوه از درخت مي جهند. … راه سخت و دشوار باطل را آسان جلوه مي دهند، و از راه حق بر اين پايه که راهى سخت و تنگ است مي ترسانند. اينان ياران شيطان، و زبانه هاى آتش اند، آنان حزب شيطان اند، و بدانيد حزب شيطان زيانکارانند.

•  2- سخن گفتن بدون فکر و انديشه: «إِنَّ لِسَانَ الْمُؤْمِنِ مِنْ وَرَاءِ قَلْبِهِ وَ إِنَّ قَلْبَ الْمُنَافِقِ مِنْ وَرَاءِ لِسَانِه …»؛[2]

ادامه »

• قالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّي اللهُ عَلَيهِ وَ آلِهِ وَسَلَّمَ: وَ الَّذِي بَعَثَنِي بِالْحَقِّ نَبِياً لَوْ أَنَّ رَجُلًا لَقِي اللَّهَ بِعَمَلِ سَبْعِينَ نَبِياً ثُمَّ لَمْ يأْتِ بِوَلَايةِ أُولِي الْأَمْرِ مِنَّا أَهْلَ الْبَيتِ مَا قَبِلَ اللَّهُ مِنْهُ صَرْفاً وَ لَا عَدْلًا[1]
•  ترجمه حديث
•  حضرت رسول اکرم صلّي الله عليه و آله و سلّم فرمودند: سوگند به آن کسي که مرا به حق به پيامبري مبعوث کرد، اگر کسي در روز قيامت در حالي که در نامه اعمال خود عمل هفتاد پيامبر را داشته باشد، خداوند تبارک و تعالي را ملاقات کند، امّا به همراه آن اعمال، ولايت ولي امر از اهل بيت عصر خودش را نياورده باشد، خداوند متعال از او هيچ عمل واجب و مستحبي را قبول نمي کند.
•  شرح حديث
•  ولايت ولي امر آن پيوند دروني قلبي و اعتقادي به ولي الله الاعظم امام زمان(عجّل الله تعالي فرجه الشّريف) مي­باشد. اگر انسان مسلماني اين پيوند دروني- قلبي و اعتقادي را نداشته باشد، در روايت «لو» آمده يعني بر فرض محال خداوند را با اعمال ظاهري هفتاد پيامبر ملاقات کند از او هيچ عمل واجب و مستحبي قبول نمي شود؛ به اين معنا که در اعمال، يک شرط صحّت عمل است که فقهي است مثل اين که در نماز، لباس نمازگزار غصبي نباشد و يا مقدّمات نماز اين گونه است، و بُعد صحيح انجام دادن عمل است و در روزه و حجّ و در تمام اعمال عبادي شرط صحّت بايد رعايت شود، ولي همين اعمال با شرط صحّت را هم خداوند قبول نمي­کند، بلکه قبولي عمل(آن مراتبي که از انجام اعمال به انسان داده مي­شود و ترفيع درجات بهشتي) بايک شرط است که بايد با امام معصوم در عصر و ايام خود از نظر قلبي پيوند و از نظر اعتقادي به امامت او اعتقاد داشته باشد؛ يعني ولايت ناقص را کامل کند، و ايمان و عمل صالح هم بايد باشد، يعني ايمان و عمل صالح به همراه ولايت، مانند دو بال هستند که هيچ کدام به تنهايي کارآيي ندارد و هر وقت که با هم باشند، باعث پرواز و عروج انسان در ملکوت و…مي شود.
•  پي نوشت [1] امالي شيخ مفيد، حديث 8، صفحه 115

امام على عليه‏السلام : شـما را بـه دورى گـزيدن از هـوس سفارش مي کنم ؛ زيرا هوس به کورى فرا مي خواند و آن (باعث) گمراهى در آخرت و دنياست .

مستدرک الوسائل : 12 / 113 / 13666 منتخب ميزان الحکمة : 586

• امام حسن مجتبي عليه‏‌السلام فرمودند: من نه خوارکننده مؤمنان، بلکه عزّت بخش آنانم. وقتى ديدم شما در برابر دشمن قدرتى نداريد، کار را به او واگذاشتم تا من و شما در ميان آنان باشيم. همچنان که آن فرزانه [خضر] کشتى را سوراخ کرد تا براى صاحبانش باقى بماند، و اين‏چنين است حکايت من و شما تا در ميان آنها باقى بمانيم.
• متن حديث: امام حسن عليه‌‏السلام: ما أنَا بِمُذِلِّ المُؤمِنينَ ولکِنّي مُعِزُّ المُؤمِنينَ ، إنّى لَمّا رَأَيتُکُم لَيسَ بِکُم عَلَيهِم قُوَّةٌ سَلَّمتُ الأمرَ لأِبقى أنا و أنتُم بَينَ أظهُرِهِم ، کَما عابَ العالِمُ السَّفينَةَ لِتَبقى لأِصحابِها و کَذلِکَ نَفسِي و أنتُم لِنَبقى بَينَهُم.
• «ميزان الحکمه، حديث1051»

مرحوم ميرزا اسماعيل دولابي مي فرمود: در دنيا هم، رزق بهشتي وجود دارد. اصلا مومنين در دنيا هم رزق بهشتي مي‌خورند. آيا وقتي که از روي محبت مي خوري بهشتي نيست؟ اگر از روي محبت بخوري و از روي محبت بخوراني اين غذا بهشتي است. سلام از روي محبت و سخن گفتن از روي محبت بهشتي است. غذاهاي روحي و جسمي که از روي محبت مي خوريد همه بهشتي است. اميدوارم تمام اينها را راحت بفهميم و درک کنيم. خدا ما را زنده زنده نزديک برده است. مي‌برد اما با محبّت، ولي متوجه نيستيم. آدم با محبت جان مي دهد و متوجه نيست.
خدا مي‌داند اگر يکي از آنهايي که خداوند در خزانه‌اش دارد بيايد اين جا و با ما صحبت کند، همه را مي‌برد و به قصرهاي بهشت مي‌نشاند و هيچ ملتفت نمي‌شويم؛ نه حساب، نه کتاب، نه جهنّم و نه قيامت صغرا. آن جا خدا را مي‌بينيم، پيامبر و امام را مي‌بينيم. اگر نصيب شود اين قدر براي آنها سهل و آسان است. با ما صحبت مي‌کنند، ما هم کم کم دل مي‌دهيم. همين طور که داريم گوش مي‌دهيم ما را همراه کلامش مي‌برد. مي‌برد آن جا که خودش نشسته است. الان مغزهاي شما خيلي پرکار است. خداوند به شما نصرت داده است با ولايت و صدق و تقواي خودتان راه مي‌رويد و گرنه مغزها در عالم متلاشي است؛ اگر اتفاقي آن طرف دنيا افتاده باشد به اين طرف دنيا خبر مي‌رسد. مغز انسان مگر چقدر قوّت دارد که همه اينها را بگيرد.

در قديم وقتي حرف همسايه را مي‌زدند مي‌گفت: بابا من حوصله ندارم. رهايم کن. با اين اوضاع دستگاه خيلي وسيع شده است. سفره فهم و ادراک و معاشرت خيلي وسيع شده است. اميدوارم همه شما از غيبت و تهمت و … در امان باشيد.
کتاب طوبي محبت – ص 102
مجالس حاج محمد اسماعيل دولابی

• عبد اللَّه بن سنان گويد: خدمت امام صادق عليه السّلام رسيدم …. گفتم: اى فرزند رسول خدا! بعضى از پادشاهان، ما را امين بر اموالشان مى ‏دانند بنابراين آن را نزد ما به امانت مى ‏گذارند، و خمس آن را هم به شما پرداخت نمى ‏کنند، آيا امانت آنها را به خودشان برگردانيم؟. سه مرتبه فرمود: قسم به پروردگار اين قبله، اگر ابن ملجم قاتل پدرم- که در تعقيب او باشم و او پنهان شود، گرچه پدرم را کشته اما به من اعتماد کند و امانتى نزدم گذارد آن را به او بر خواهم گرداند. 
• مشکاة الأنوار في غرر الأخبار، ص: 96

• از حضرت امام رضا(ع) روايت شده که فرمود خداي متعال سه چيز را همراه سه چيز ديگر دستور داده که مقرون و کنار يکديگرند:

.1 امر کرده به نماز و زکات، کسي که نماز بخواند ولي زکات ندهد نمازش قبول نيست.

• 2. دستور به شکرگزاري از خود و شکرگزاري از والدين. در سوره لقمان، آيه 14 فرموده «و اشکرلي و لوالديک» کسي که از والدين خود تشکر و قدرداني نکند، خداي تعالي را شکر نکرده! 3. امر کرده به رعايت تقوا و صله رحم. در سوره نساء، آيه 2 فرموده «و اتقوا الله الذي تساءلون به و الارحام» کسي که صله رحم نکند، از خداي متعال نترسيده و تقواي الهي را رعايت نکرده است. (زيرا فرمان خداوند به انجام صله رحم بوده و او نافرماني کرده است).

منابع: خصال، ج1، ص 156، باب‌الثلاثه، ح 196 عيون اخبار، ج 1، ص 258

شخصي از حضرت علي(ع) سوال کرد: چرا ما دوبار سجده مي کنيم؟ خوب همين طور که يک بار رکوع مي کنيم يکبار هم سجده کنيم. البته مي دانيد که سجده يک خضوع بالاتر و خشوع بيشتري از رکوع است. چون سجده اين است که انسان آن عزيزترين عضوش را به علامت عبوديت روي پست ترين چيز يعني خاک مي گذارد، جبين بر خاک مي سايد، اين طور در مقابل پروردگار اظهار کوچکي مي کند. گفت: چرا ما در هر رکعت دوبار سجده مي کنيم، چه خصوصيتي در خاک است؟

امير المومنين(ع) اين آيه را خواند: «منها خلقناکم و فيها نعيدکم و منها نخرجکم تاره اخري»(طه / ۵۷) اول که سر بر سجده مي گذاري و بر مي داري يعني منها خلقناکم همه ي ما از خاک آفريده شده ايم، تمام اين پيکر ما ريشه اش خاک است، هرچه هستيم از خاک به وجود آمده ايم، دو مرتبه سرت را بر خاک بگذار، يادت بيايد که مي ميري و باز به خاک بر مي گردي، دوباره سرت را از خاک بردار و يادت بيفتد که يکبار ديگر از همين خاک محشور و مبعوث خواهي شد. ۱

پي نوشت: ۱ - گفتارهاي معنوي، ص۹۳-۹۴. ۲ - طهارت روح، ص۱۷۵-۱۷۶.

امام صادق عليه‏السلام : زکات به منظور آزمودن توانگران و کمک به مستمندان وضع شده ‏است . اگر مردم زکات اموال خود را مي ‏پرداختند ، هيچ مسلمانى نيازمند نمي ماند و به سبب آنچه خداوند عز و جل براى او واجب کرده است بى‏ نياز مى ‏شد . مردم ، فقير و نيازمند و گرسنه و برهنه نشدند مگر به سبب گناهان ثروتمندان .

الفقيه : 2 / 7 / 1579 منتخب ميزان الحکمة : 246