وادي يابس به معناي بيابان خشک و بي‌آب و علف است. اين نام به طور خاص اشاره به سرزميني واقع در منطقه حوران، نزديک اذرعات (درعا) در مرز سوريه و اردن دارد و نيز منطقه سنگلاخي است که از سنگ‌هاي آنجا، سنگ آسياب مي‌سازند.(1) نام اين سرزمين‌ بارها در روايات مربوط به حوادث آخرالزمان، به ويژه موضوع خروج سفياني آمده است.

سفياني همان‌طور که از نامش پيداست از نوادگان ابوسفيان و فرزند هندجگرخوار است. او شورش کرده و مدّت 9 ماه جنگ و خون‌ريزي شديدي به وجود مي‌آورد. پيامبر اکرم(ص) در رواياتي، از جمله روايت زير، تمامي جنبش سفياني را به طور خلاصه شرح مي‌دهد و محلّ خروج او را نيز “وادي يابس” بيان مي‌کنند.

از حذيفه روايت شده است: “پيامبر(ص) از فتنه‌اي که بين مشرق و مغرب واقع خواهد شد ياد نمود و فرمود، در حالي که آنها گرفتار فتنه هستند، ناگهان سفياني از وادي يابس (بيابان خشک) بر آنها خروج کند، تا آنکه در دمشق فرود آيد. آنگاه دو لشکر را به سوي مشرق و مدينه روانه کند تا به زمين بابل از شهر نفرين شده (بغداد) برسد. او بيش از سه هزار نفر را بکشد و بالغ بر يکصد زن را به زور تصاحب کند و سيصد نفر از اولاد فلان عبّاس را به هلاکت رساند، آنگاه به کوفه هجوم آورده، اطراف آن را ويران سازد.

سپس از آنجا خارج شده به سوي شام حرکت کند. در اين هنگام لشکري با پرچم هدايت از آن منطقه به پا خيزد و با لشکر سفياني رو در رو گردد و آنها را چنان تار و مار کند که يک نفر هم که خبر مرگ بقيه را ببرد باقي نماند و آنچه از اسيرها و غنيمت‌ها در دست آنهاست باز پس گيرند. امّا لشکر روم وارد مدينه شده و سه شبانه روز به غارت و چپاول آنجا پردازند، آنگاه به سوي مکّه روانه گردند تا به بيابان رسند.

خداوند در اين هنگام جبرئيل را به سوي آنها فرستد و فرمايد: «اي جبرئيل برو آنها را نابود کن»، پس جبرئيل ضربه‌اي به آن زمين زند که آنها را در خود فرو برد. هيچ يک از آنها نجات نيابد مگر دو نفر از قبيله جهينه".(2) همچنين در نسخه خطي ابن حماد از امام کاظم(ع) نقل شده که فرمودند: “سفياني از فرزندان خالد، پسر ابوسفيان مردي با سر درشت و چهره‌اي آبله‌گون، در چشمش نقطه‌اي سفيد پيداست، او از سمت دمشق که «دره خشک» ناميده مي‌شود، با هفت نفر که يکي از آنها درفشي آماده اهتزاز با خود دارد، خروج مي‌کند."(3)

پي‌نوشت‌ها: 1- تونه‌اي، مجتبي، موعودنامه: فرهنگ الفبايي مهدويت، ص 751.

2- بحارالانوار، ج 52، ص 75.

3- نسخة خطي ابن حماد، ص 75 به نقل از کوراني، علي، عصر ظهور.